تجزیه و تحلیل نگاره های شیخ محمد در مثنوی یوسف و زلیخای جامی

پایان نامه
چکیده

این پژوهش، تحلیلی است بر کاربرد تناسبات هندسی و نور حکمت اشراقی سهروردی، در نگاره های منسوب به شیخ محمد از مثنوی یوسف و زلیخای جامی که داستانی است تمثیلی و برگرفته از دوازدهمین سوره ی قرآن کریم. بی شک، یکی از نفیس ترین آثار به جا مانده از قرن دهم هجری، نسخه ی خطی هفت اورنگ جامی، به سفارش سلطان ابراهیم میرزا می باشد که شیخ محمد، در ترسیم نگاره های موجود در این نسخه و به خصوص در مثنوی یوسف و زلیخای آن، بیش از سایر هنرمندان سهیم بوده است. بنابراین، پژوهش حاضر، پس از بررسی مضمون و ساختار هندسی این نگاره ها، با روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و الکترونیکی، به این نتیجه دست یافت که شیخ محمد، با الهام از آموزه های عرفانی و حکمی اندیشمندان مسلمانی همچون شیخ اشراق، عنصر نور را همواره به عنوان تمثیلی از جلوه ی وجود الهی به کار گرفته و دنیایی خیالی، بدونِ سایه و غرق در نور را ترسیم کرده است. وی با بهره جویی از هندسه و با آگاهی از تناسبات طلایی و اندازه ی فی، توانسته ترکیبات زیبا و مناسبی در زیربنای آثار خویش ایجاد کند. به تعبیری دیگر، سرشتِ ریاضی وار نهفته در ساختار آثار وی، تجلی وجود حق تعالی در نظام هستی است.

منابع مشابه

تحلیل و مقایسة پیرنگ خسرو و شیرین نظامی و یوسف و زلیخای جامی

یکی از محوری‌ترین عناصر داستان که طرح کلّی داستان بر اساس آن شکل می‌گیرد، پیرنگ است. در شناخت عناصر داستان، شناسایی عوامل مؤثّر بر انسجام پیرنگ و انطباق آن با عناصر داستانی اجتناب‌ناپذیر است. حیاتی‌ترین وجه پیرنگ، تحلیل شبکۀ علّی و معلولی در طول محور عمودی داستان است؛ به هر میزان که این شبکه در بافت داستان نفوذ داشته و پیشبرد داستان را بر عهده داشته باشد، طرح داستان از انسجام بیشتری برخوردار است. ...

متن کامل

کارکردهای وصف درروایت با تکیه بر یوسف و زلیخای جامی

وصف ابزار برجسته‌سازی در متن ادبی و محرک عواطف و احساسات مخاطب است. از آغاز شعر فارسی تاکنون، شاعران این عنصر مهم را در همة قالب‌های شعری و منظومه‌های روایی به کار برده‌اند. روایت، شیوة ارائة رخداد یا رخدادهاست و در تحلیل روایت عوامل دخیل در روایت، زمان و اجزای روایت، بررسی می‌شود. در این پژوهش کارکردهای وصف در روایت باتکیه‌بر منظومة یوسف و زلیخای جامی تحلیل می‌شود. ابتدا وصف‌های موجود در منظوم...

متن کامل

تحلیل عناصر روایی در وصف‌های ادبی منظومۀ‌ یوسف و زلیخای جامی

شعرا در منظومه‌های روایی برای خلق روایت جذاب و پر‌کشش از دو سازۀ مهم روایت‌گری و وصف استفاده می‌کنند. «وصف» ابزاری است که خالق اثر برای برجسته‌سازی درکلام به‌کار می‌برد، اما جنبه بدون زمان متن روایی است. «روایت» بازنمایی یک رخداد یا سلسله‌ای از رخدادها است. این دو وجه مهم از نظر زمان سخن و داستان در تقابل و مغایرت با یکدیگر قرار می‌گیرند. بنابراین، باید ارتباط این دو سازه مهم در نظریه‌های مختلف...

متن کامل

شکل شناسی یوسف و زلیخای جامی

بررسی ساختاری روایت و داستان پیشرفت و کارایی بسیاری داشته به طوری که امروزه کمتر نقدی را می توان سراغ گرفت که از کارکردهای ساختاری بی بهره باشد. اصطلاح (شکل شناسی) برگردان لغت مورفولوژی غربی است. این اصطلاح در ادب فارسی واژه ای جوان و تازه است و در باب مبحث شکل شناسی در حوزه ادبیات داستانی در کشور ما کارهایی اندک انجام شده است. این پایان نامه پس از بررسی مفهوم شکل شناسی و کاربرد ادبی آن و نقل آ...

15 صفحه اول

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علم و هنر - دانشکده هنر و معماری

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023